Een kritische noot bij de RuneScape- en Habbohotel-uitspraken
mr. Y. Moszkowicz - Strafblad 5, 2009
Dat de technologie het recht telkenmale te snel af is blijkt ook weer uit de onderhavige kwesties. Door de moderne techniek is een schemerwereld ontstaan die ‘cyberspace’ of de ‘virtuele wereld’ wordt genoemd. Met de ‘RuneScape’- en de ‘Habbohotel’-uitspraken heeft de Nederlandse rechter geprobeerd een juridisch gat tussen deze virtuele wereld en de realiteit te dichten.
De wetgever zal hier op moeten inspringen, zoals dat in het verleden ook het geval is geweest in de talloze situaties waarbij de techniek situaties in het leven bracht die maatschappelijk onwenselijk werden geacht waar een strafbepaling voor werd opgesteld. Tot aan het tweede decennium van de vorige eeuw is, sinds het begin der tijden – gij zult niet stelen –, nooit enige twijfel geweest over de betekenis van het begrip diefstal. Het wegnemen van een goed dat niet van jou is, is diefstal. Bij het formuleren van de delictsomschrijving:
‘Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal (…)’
had de wetgever nooit kunnen bedenken dat ooit een situatie aan de rechter zou worden voorge- legd waarin beoordeeld zou moeten worden of elektriciteit als een ‘goed’, zoals bedoeld in de hierboven geciteerde delictsomschrijving, kan worden beschouwd, laat staan dat er geoordeeld zou moeten worden over een vermeende diefstal van een virtueel goed in een virtuele wereld. Nederland is met de onderhavige uitspraken een van de eerste landen die het daadwerkelijk heeft aangedurfd om een dergelijke gedraging in cy- berspace strafbaar te stellen en heeft hiermee het risico genomen om een oude strafbepaling op een nieuwe technologie toe te passen.3 Om dit mogelijk te maken zijn de onderhavige virtuele goederen onder definitie van het begrip ‘goed’ geschaard. Maar is het wel juist geweest dat betreffende rechtbanken de ‘virtuele goederen’ onder deze definitie hebben laten vallen?